Ethiek
Onderzoeksgebied
- Ethiek probeert te beoordelen wanneer een handeling goed ( = ‘ethisch of moreel verantwoord’)
dan wel fout (= slecht of immoreel) is.
- Ethiek onderzoekt de motieven (oorzaken) en consequenties (gevolgen) van elke handeling.
- Wat zijn in een gemeenschap gewenste normen en waarden?
- Hoe verschillen de normen en waarden in verschillende gemeenschappen?
- Hoe veranderen de ethische inzichten in de loop van de tijd?
Ethische vragen worden gesteld in alle religies en de meeste wetenschappen.
In de meta-ethiek vraagt men zich af wat ethische waarden zijn zoals recht, plicht en
verantwoordelijkheid. Men vergelijkt verschillende moralen, de herkomst en wat ze betekenen.
De meta-ethicus vraagt zich ook af of er een objectief ethisch systeem kan bestaan dat onder alle
omstandigheden kan gelden.
Descriptieve of beschrijvende ethiek probeert moreel gedrag te beschrijven en te begrijpen.
Prescriptieve ethiek
Alle samenlevingen hebben een verzameling leefregels waaraan de leden zich moeten houden.
Dat is de prescriptieve (voorgeschreven) ethiek.
o De vijf voorschriften vormen de basisethiek voor een boeddhist.
o Het Christendom kent de Tien Geboden.
o Het Jodendom kent de Halacha die uit 613 regels bestaat (waaronder de Tien Geboden);
o de Islam de Sharia. (Halacha en Sharia betekenen beide zoiets als: het rechte pad.)
o De zeven Noachidische wetten voor iedereen met een moraal.
o De atheïsten houden zich soms aan humanistische opvattingen en
o de anarchisten lappen vrijwel alles aan hun laars.
Soorten handelingen of leefregels
o Verplicht - het doen wordt beloond, het nalaten bestraft.
o Aanbevolen, verdienstelijk - het doen wordt beloond, het nalaten niet bestraft.
o Toegestaan - doen en laten worden beloond noch bestraft, niets bijzonders.
o Laakbaar, afkeurenswaardig - het doen wordt niet bestraft, het nalaten beloond.
o Verboden - het doen wordt bestraft, het nalaten beloond.
Moraalfilosofen deden een kritisch onderzoek om de normen en waarden een rationele basis te geven.